در ادامه چکیده سخنرانی دکتر نعیمه پورمحمدی (عضو هیئت علمی گروه فلسفه دین دانشگاه ادیان و مذاهب) با موضوع «گفت‌وگوی ادیان همچون زیارت؛ سخنی در روش‌شناسی گفت‌وگوی ادیان از نگاه کاترینا کورنل» در دوازدهمین پیش نشست همایش بین‌المللی امام رضا علیه‌السلام و گفتگوی ادیان که روز چهارشنبه 6 دی ماه 1402 در دانشگاه  ادیان و مذاهب قم برگزار شد، تقدیم علاقه‌مندان می‌شود.

چکیده فارسی:

فرانسیس کلونی استعاره زیارت را در الهیات تطبیقی کاربردی و مفید می‌داند. زیارت سفری است از مکان خود به مکانی مقدس تا با حضور در آن نسخه‌ای بهتر از خود را ساخته و با ارمغان‌های معنوی و مادی بازگردیم. در الهیات تطبیقی، محقق به سنت دینی دیگری رجوع می‌کند تا با فهم متعهدانه آن سنت، سنت خود را بهتر و کامل‌تر بشناسد. کاترینا کورنل این فرایند یادگیری را در پنج محور «تقویت»، «بازکشف»، «بازتفسیر»، «اقتباس» و «اصلاح» توصیف می‌کند. استعاره زیارت علاوه بر ماهیت الهیات تطبیقی مدرن، مخاطرات آن را نیز آشکار می‌سازد. سنت دینی دیگری خانه‌ای است که صاحب و میزبانی دارد و الهیدان تطبیقی همچون مهمان یا زائر به آن خانه وارد می‌شود. میزبانْ اقامت طولانی مهمان، اشغال خانه توسط مهمان و بیرون انداخته شدن توسط مهمان را نمی‌پسندد، یا این که مهمان خانه خود را فراموش کند. الهیدان تطبیقی نباید هویت دینی خود را فراموش یا انکار کند، خودباخته شود، مبدأ و مقصد مطالعه را فراموش کند، سنت دیگر را به نفع خود تفسیر کند، خودشیفته باشد، یا هوس ترویج و تبلیغ و اثبات سرآمدی و برتری نسبت به سنت دینی دیگر به سرش بزند، بلکه باید به درک و احترام به سنت دینی دیگر بپردازد. الهیدان تطبیقی قرار نیست سخن و اندیشه دیگری دینی را از بافت خود خارج کند و به مذاق خود تفسیر و تعبیر کند. بلکه قرار است فقط به او گوش بسپارد، درست همان طور که او متون، باورها، عواطف و اعمال دینی‌اش را می‌فهمد و اجرا می‌کند. استعاره زیارت ویژگی‌های مورد نیاز الهیدان تطبیقی را نیز برجسته می‌کند. زائر نیازمند رواداری و سازگاری با میزبان، آمادگی برای چالش‌های سفر، و درک آن است که هر دیدی بازدیدی دارد. الهیدان تطبیقی باید آماده پذیرش پرسش‌های کنجکاوانه از سنت‌های دیگر باشد. در این فرایند، هیچ سنت دینی نهایی نیست و دین‌های دیگر در تبادل و پویایی مداوم هستند تا فهم عمیق‌تر بین سنت‌های دینی ایجاد شود.