در ادامه فایل تصویری و چکیده سخنرانی آقای دکتر عثمان یوسفی (استادیار گروه تاریخ، دانشگاه بین‌المللی مذاهب اسلامی واحد سنندج) با عنوان «همزیستی اجتماعی و فرهنگی: نماد و نمودهای آن در تاریخ اسلام با تأکید بر دوره عباسیان» در همایش بین المللی امام رضا (ع) و گفتگوی ادیان تقدیم علاقه‌مندان می شود.

مشاهده فیلم سخنرانی

خلقت هستی و مخلوقات بر محور اجتماع و حیات دسته‌جمعی با ودیعت اختلاف و تفاوت نهاده شده است. آموزه‌های ادیان آسمانی متضمن گزاره‌های بسیاری از همبستگی و پیوندهای اجتماعی هستند. خلقت همتای آدم (ع) و ازواج مخلوقات مبیّن این امر مهم است. بنیان اساسی شکل‌گیری تمدن‌های بشری تشکیل مجموعه‌های اولیه انسانی مبتنی بر پیوستگی و همبستگی‌های مدنی و فرهنگی است. به تعبیر ابن‌خلدون، عصبیت منشأ عمران بشری است. همزیستی اجتماعی و فرهنگی نیروی محرک تمدن‌هاست. اگرچه بشر امروزی در عرصه‌های مختلف دانشی به مدارج بسیار بالایی دست یافته، امّا در بُعد فرهنگی و اجتماعی در آستانه فروپاشی همه ساخت‌های این دو حوزه قرار دارد. تعابیر و مفاهیم پرتکراری چون گفتگوی ادیان و تمدن‌ها، وحدت و اتحاد، انسجام، صلح و امنیت، دنیای بدون جنگ و سلاح و ده‌ها واژۀ دیگر همه نشان از نیاز مبرم بشر به همزیستی اجتماعی و فرهنگی دارند. آموزه‌های دینی مبانی و اصولی را برای شکل‌گیری و استقرار، تقویت و استمرار و ثمربخش بودن همبستگی و همزیستی اجتماعی و فرهنگی ارائه می‌کنند که بی‌تردید در صورت عمل به آنها این آرزوی دیرینه بشر، همان طور که در عصر نخستین اسلامی محقق گردید، مجدداً تحقق خواهد یافت. پاره‌ای از اصول و مبانی همزیستی اجتماعی و فرهنگی از این قرار است: پذیرش تفاوت و اختلاف نهادینه‌شده در خلقت و ماهیت پدیده‌ها، کرامت انسانی، آزادی عقیده، برپایی عدل و قسط، تعامل و برخورد نیک، وفای به عهد و پیمان، پایبندی به پیوندهای مدنی، گفتگوی مستمر عقلانی و پرهیز از جدل، همیاری و همکاری، عشق و محبت، حفظ مصالح عمومی. دوره اول تاریخ عباسیان، که عصر طلایی تمدن اسلامی و بشری است، یکی از نمادهای بارز همزیستی بوده که با حضور مبارک امام رضا (ع)، نهضت ترجمه و فعالیت‌های علمی نمودهای فراوانی یافت.