در ادامه فایل تصویری و چکیده سخنرانی آقای دکتر مسعود شاورانی (استادیار گروه ادیان و مذاهب، دانشگاه مذاهب اسلامی، واحد تهران) با عنوان «انواع دینداری: متعصبانه یا مؤمنانه» در همایش بین المللی امام رضا (ع) و گفتگوی ادیان تقدیم علاقه‌مندان می شود.

مشاهده فیلم سخنرانی

درک و پذیرش انسان دیندار نسبت به مفاهیم و آموزه‌های دینی می‌تواند عمیق یا سطحی باشد. باورمندی سطحی منجر به دینداری متعصبانه می‌شود، ولی باورمندی عمیق منجر به دینداری مؤمنانه می‌شود. در ارتباط با باورمندی متعصبانه و احساسی در قرآن کریم واژه «حمیّة» با اضافه «جاهلیّة» در آیۀ 26 سورۀ فتح ذکر شده است و آن را یک ویژگی قلبی در کافران ذکر نموده است و در مقابل در اشاره به پیامبر و مؤمنان در همین آیه از نزول «سکینه» و تأکید بر «کلمة التّقوی» استفاده شده است. با توجه به تأکید قرآن در برخی آیات دیگر بر کلمات و مفاهیمی مانند «حلم»، «صبر»، «استقامة»، «رسوخ» و «ثبات قدم»، چنین استنباط می‌شود که قرآن کریم مسلمانان را بر درک و پذیرش نوعی دین ورزی مؤمنانه هدایت می‌نماید. در میان مسلمانان، صوفیان بر تفاوت این دو نوع از دینداری آگاه بوده‌اند و درباره آن سخن گفته‌اند. همچنین در عصر جدید جامعه‌شناسان، روان‌شناسان و فلاسفه غربی در برخی از آثار خود درباره انواع دینداری سخن گفته‌اند. فیلسوفی مانند کیرکگور، جامعه‌شناسی چون تئودور آدورنو، و همچنین روان‌شناسانی چون ویلیام جیمز و گوردون آلپورت در تحقیقات خود در این باره بحث کرده‌اند. در این مقاله سعی شده است مباحث مذکور بررسی و تجزیه و تحلیل شود.