سخنرانی خانم آیلر آق آتابای: چگونگی تعامل با کودکان در خانوادههای اسلامی
در ادامه فایل تصویری سخنرانی خانم آیلر آق آتابای(مدرس مدرسه علمیه خواهران ام الابرار) با موضوع «چگونگی تعامل با کودکان در خانوادههای اسلامی » در پانزدهمین پیش نشست همایش بینالمللی امام رضا علیهالسلام و گفتگوی ادیان که روز چهارشنبه 6 دی ماه ۱۴۰۲ در مدرسه علمیه خواهران ام الابرار آق قلا برگزار شد، تقدیم علاقهمندان میشود. گزارش مکتوب جلسه جلسه به زودی تقدیم علاقه مندان می گردد.
سرکار خانم آیلر آق آتابای در ابتدای نشست بیان داشتند: امروزه مسئله تربیت کودکان دغدغه بسیاری از خانوادهها است ولی با این حال به این امر مهم اهمیتی داده نمیشود. مسئله تربیت کودک پس از تولد شروع نمیشود بلکه از مدتها قبل باید به فکر آن بود، زیرا کودک عمدهی ویژگیهای شخصیتی خود را از پدر و مادر خود به ارث میبرد. در احادیث آمدهاست که در وقت انتخاب همسر نگاه فرد به طرف مقابل نباید صرفا بهعنوان همسر باشد، بلکه باید او را به عنوان مادر یا پدر فرزند خود نیز در نظر بگیرد. والدین به دلیل جایگاه ممتازشان، تعامل بیشتری که با کودکان دارند و اینکه اولین مربی آنها هستند، اثرگذاری بیشتری بر آنها نسبت سایر عوامل دارند. در نتیجه والدین باید مهارتهایی را دربارهی تعامل با کودکان بیاموزند.
ایشان در ادامه به اصول تربیتی اسلامی کودکان پرداختند. اولین اصل تربیتی، صبر است.
دومین اصل، محبت است که اساس موفقیت خانواده و از مؤثرترین روشهای تربیتی در اسلام است. کودک بیشتر از همه تشنهی محبت والدینش است اما والدینِ بسیاری هستند که محبت وافر قلبی خود به فرزندشان را به درستی ابراز نمیکنند. محبت زمانی سازنده است که فرد مورد محبت به آن آگاهی داشته باشد. کودکی که در خانه، مهربانی و عطوفت پدر و مادر را به دست نیاورد در بیرون از خانه به دنبال آن خواهد رفت. همچنین اعتدال و میانهروی در محبت بسیار مهم است، زیرا زیادهروی در آن میتواند اثرات مخربی را همچون از دست دادن استقلال در فرزندان، ایجاد کند.
سومین اصل، کرامت است. تکریم کودک باعث به وجودآمدن احساس شخصیت و عزت نفس در او میشود و کسی که برای خودش ارزش قائل باشد خودش را با گناه خوار نمیکند.
اصل چهارم، اصل شرایط محیطی است. محیط در بچهها تاثیر میگذارد. مثلا پدر و مادری که با هم دعوا دارند، احساس عدم امنیت را به بچه منتقل میکنند و این احساس هم باعث اضطراب او میشود.
اصل پنجم، اصل سهولت در تکلیف است. والدین باید نسبت به فرزندان خود سهلگیر باشند نه سختگیر. سهلگیری با سهلانگاری تفاوت دارد. پدر و مادر باید آموزههای دینی را برای فرزندان لذتبخش کنند و به تدریج به آنها یاد بدهند. از پیامبر(ص) روایت شدهاست که خدا رحمت کند کسی را که در نیکی و نیکوکاری فرزندش را یاری میکند. راوی میپرسد چگونه یاری کنم؟ میفرمایند آنچه در توانشان هست از آنها بپذیریم و آنچه که در توانشان نیست از آنها نخواهیم.
ششمین اصل، عدالت است یعنی باید در انتظار و توقع از فرزندان و محبت به آنها اعتدال وجود داشتهباشد. زیرا عدم عدالت موجب احساس ناامنی و اضطراب در فرزندان میشود.
اصل هفتم، نظارت و کنترل است. همانطور که پدر و مادر باید ارتباط گرم و صمیمی با بچهها داشتهباشند، مهم است که برای آنها قوانین و محدودیتهای روشن و مشخصی را تعیین و بر میزان پیروی از آن قوانین با ابزارهای تشویق و تنبیه نظارت کنند.
اصل هشتم، اصل حریت است. یعنی استقلال فرزندان باید به رسمیت شناخته شود و نباید پدر و مادر به جای آنها تصمیم بگیرند.
اصل نهم، اصل پرتوان سازی است. این پرتوان سازی باید از نظر فکری و شناختی، روحی و روانی و جسمی صورت بگیرد.
اصل دهم، اصل عبودیت است. تمام این اصول برای محقق کردن اصل عبودیت بود و از تمام اصول استفاده میشود تا فرزندان ارتباط صمیمانهای با پروردگار خود داشتهباشند.
در پایان مباحث ایشان افزودند که تعامل با فرزندان هنری است که با یادگیری و به کار گیری اصول آن، فرزندان بهتر و در نتیجه جامعهی بهتری درست خواهدشد.
تهیه کننده: محمد دروگر