دکتر نجفعلی میرزائی، عضو هیئت علمی جامعة المصطفی، در اولین سخنرانی بین المللی همایش بین‌المللی امام رضا(ع) و گفتگوی ادیان  با عنوان «خانواده استوار و ضرورت های اصلاح شناختیِ توحیدی؛ رویکردی قرآنی» به سخنرانی پرداختند. این سخنرانی به زبان عربی و به صورت برخط در تاریخ 22 آذر ماه 1402  برگزار گردید. در ادامه فایل صوتی و تصویری و ترجمه چکیده این سخنرانی تقدیم علاقه مندان می گردد. 

مشاهده فیلم سخنرانی

این پژوهش چند مبنا دارد؛ نخست باور به آنکه سرنوشت تمدن‌ها در گسترده‌ترین حد و مقدرات آن به زیرساخت‌های انسان‌ساز از حیث روح، نفْس و دیگر نیروهای آن وابسته است؛ چرا که انسان همچون عنصر اصلی ساختار اجتماعی است و خانواده نقش خشت نخست امت (تمدن) را دارد. دیگر آنکه امروز خانواده به خاطر تحولات گسترده و تناقضات پراکنده در نظام‌های فلسفی، مفاهیم مبناگرایی و وابسته به آن، دچار لرزه‌های شدیدی گشته که اثربخشی آن را در ساختار انسانی از آن گرفته و آینده امت [اسلامی] را در برابر آزمون و آزمایش سختی نهاده است. شاید یکی از مهم‌ترین دلایل این چرخش در مسیر خانواده این است که از کارکردها و رسالت‌های تاریخی خود دست برداشته و [آن‌ها را] به کلی به فراموشی سپرده است؛ آنجا که خانواده نقش‌های اصلی خود و اصل نقشه اهدافش را به نهادهای دولتی سپرده است و دیگر تربیت در محور وظایف اصلی آن قرار ندارد. این مقاله می‌کوشد تفسیر معاصری از استقامت در قرآن به عنوان صفتی وجودی برای پدیده‌های تعبدی به روشی قرآنی ارائه نماید و آن را بر وضعیت کنونی خانواده در راستای مواجهه با بحران مصونیت خانواده در برابر چالش‌های معاصر پیاده سازد. برخورد میان مدیریت‌ها و الگوهای اجتماعی و هنجارهای ارزشی شخصیت انسانی را در منطق روابط خانوادگی در دریایی از تناقضات شخصی و معرفی غرق ساخته و پوچ‌انگاری و احساس بی‌چارگی انسان را به تمام زندگی آورده است. تدبر در آیات قرآنی مرتبط با معنی استقامت، حاکی از حقایق شگفت‌آوری درباره ویژگی‌های استقامت بوده و به عقلْ این اطمینان کامل را می‌دهد که استقامت [مذکور] در سوره حمد -که اساس معارف قرآنی است- به کانون معنای کلی فقهی و سلوکی در قرآن تبدیل گشته و از آن، همه اوامر و نواهی الهی و نیز منطق ارزشی قرآنی منشعب گردیده است؛ چه استقامت در اینجا توانایی فعلی خانواده و انسان را برای ایستادگی، مقاومت و استقامت عملی در برابر تمام خطرات نظری و عملی که آن‌ها را هدف قرار داده است، توصیف می‌نماید. بنابراین، مقاله حاضر در صدد ورود و طرح مسأله به روش واقع‌گرایی اجتماعی و توصیفی-تحلیلی است تا ایده استقامت خانوادگی را با [مطابق] جهان‌بینی و مرجعیت معرفتی قرآن ارائه نماید.