در ادامه فایل صوتی و تصویری به همراه گزارش مکتوب سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین دکتر قدرت الله نیازی (عضو هیئت علمی گروه الهیات دانشگاه بوعلی سینا) با موضوع « مواجهه دین اسلام با نقش خانواده» در چهارمین پیش نشست همایش بین‌المللی امام رضا علیه‌السلام و گفتگوی ادیان که روز دوشنبه  8 آبان ماه ۱۴۰۲ در دانشگاه بوعلی سینا همدان برگزار شد، تقدیم علاقه‌مندان می‌شود.

مشاهده فیلم سخنرانی

حجت الاسلام و المسلمین دکتر نیازی در ابتدای سخنان خود به تعریف مفهوم خانواده پرداخته و پیشینه ای مختصر از فراز و فرود های نهاد خانواده در جوامع بشری را بیان کرده و افزودند : ما در بحث خود از تعریف عرفی خانواده استفاده می کنیم. جایی که افراد بر اساس روابط نسبی و سببی باهم زندگی کرده و یک اراده آن را اداره می کند. در فرهنگ دینی و ملی ما برخی واژه‌ها و نهاد ها از قداست و حرمت ویژه ای برخوردار هستند. خانواده نیز جزو همین مفاهیم و نهادها است. با توجه به اینکه همه ادیان الهی مبتنی بر فطرت انسانی هستند و تکه ای از حقیقت را در خود دارند، در همه ادیان الهی خانواده دارای اهمیت و جایگاه ویژه ای است. این مسئله در اسلام پررنگ تر بوده و نسبت به نهاد خانواده تاکید ویژه ای شده است.

حجت الاسلام و المسلمین نیازی یکی از مشکلات اساسی جوامع امروزی را بحران خانوده دانسته و افزودند : امروزه جایگاه خانواده با افزایش پدیده های ضد خانواده تنزل پیدا کرده است. مواردی چون کاهش ازدواج، افزایش طلاق، ازدواج های سفید، و هم باشی و... از جمله این پدیده ها هستند.

ایشان در ادامه به برخی سیاست ها و برنامه های اسلام برای پایایی و تعالی خانواده و همچنین کارکردها خانواده از منظر اسلام اشاره کردند.

اولین مورد وضع قوانین دقیق و تعیین وظایف برای هر یک از اعضای خانواده است. خانواده برای اینکه گرفتار ابتلا و تعارض نشود و دربرابر تکانه های زندگی دوام بیاورد لازم است مسئولیت ها و تکالیف هر یک از اعضای آن مشخص شود. عدم پایبندی به این مسئولیت ها و تکالیف در درجه اول گناه بوده و در برخی موارد جرم محسوب می شود.

دومین مسئله بحث حسن معاشرت و رفتار معروف است. بیش از ده بار واژه «معروف» در قرآن برای مسائل خانواده به کار برده شده است. البته با دقت به این نکته که معروف مصادیق و تعاریف متعددی دارد.

موضوع بعدی در مسائل خانوده تقویت روابط عاطفی بین افراد آن است. حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر نیازی با اشاره به آیاتی از قرآن، منشا و مبدا این الفت و محبت را عنایت حق تعالی به انسان ها دانستند. جایی که خداوند متعال در قرآن می فرماید مودت و رحمت را بین زن و مرد قرار دادیم. این مهر و محبت است که باعث وفاداری می شود و تحمل رنج و سختی های زندگی را آسان تر می کند.

ایشان در چهارمین مورد، به یکی از کارکردهای ازدواج و خانواده اشاره کرده و افزودند: قانون مند کردن ارضای غرایز جنسی یکی از مهمترین مسائلی است که در خانواده اتفاق می افتد.

یکی دیگر از اهداف ازدواج فرزندآوری است. انسان نیز مانند موجودات دیگر علاقمند است که ادامه نسل خود را در فرزندانش ببیند، برآورده شدن مشروع این هدف در خانواده است. فرزندآوری یکی از عوامل مهم دلبستگی و پایداری خانواده ها بشمار می رود. البته فرزندآوری باید توام با فرزندپروری باشد. همسر و فرزند صالح از چنان اهمیتی برخوردار هستند که بزرگان ما در قرآن از خداوند طلب خانوداه، فرزند و ذریه صالح کرده اند.

ایشان در ادامه به حدیثی از پیامبر اشاره کردند که در آن نبی اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند: «ازدواج کنید تا صاحب فرزند شوید و نسل شما زیاد گردد. من در روز قیامت به زیادی افراد امّتم حتی به فرزند سقط شده،  بر امت های دیگر مباهات می کنم.»

حجت الاسلام و المسلمین دکتر نیازی در پایان تساهل و تسامح در موضوع خانواده و تنزل جایگاه آن را دارای ضرر مادی و معنوی فراوانی دانسته و افزودند :ارجمندی این نهاد به دلیل تاثیر فراوان آن در اعتلای فرد و جامعه است. بنابراین در قانون‌گذاری ها باید به این موضوع توجه ویژه ای شود.

تهیه کننده: مهدی تقیون